30-06-2014

VERGEET DE REGELS, ONTHOUD DE TEKST

Leer beter schrijven door (dit) te lezen

Om te beginnen: als je beter wilt leren schrijven ben je goed bezig door deze blog te lezen. Niet omdat ik de wijsheid in pacht heb als het gaat om helder schrijven, maar omdat je leert door kennis te nemen van concrete voorbeelden, meer dan van abstracte regels.

In mijn volgende blogs wil ik ingaan op een paar onmisbare schrijfregels. Vooruitlopend daarop wil ik deze alvast onderuit schoffelen. Want leren doen wij in de regel niet door het leren van regels, maar door het reproduceren van concrete voorbeelden. Dat blijkt uit het DOP-model van Remko Scha.

DOP staat voor Data Oriented Parsing of Data Oriented Processing, ofwel data-georiënteerd verwerken. Volgens dit model werkt de productie van taal met concrete taalervaringen, eerder dan met abstracte grammaticale regels. Concrete taaluitingen ontleden we in fragmenten en met die fragmenten stellen we nieuwe uitingen samen.

De achterliggende gedachte van DOP is dus dat we nieuwe taaluitingen maken aan de hand van eerder waargenomen uitingen. Of in termen van Scha (vooruit, het mag effe lekker wetenschappelijk): We produceren nieuwe gegevens door probabilistisch combineren van fragmenten uit een corpus van eerder geanalyseerde gegevens. Da’s nog eens heldere taal.

De laatste tien jaar heeft grote hoeveelheid onderzoek namelijk aangetoond dat wij bouwen aan een enorm fragmentgeheugen. Wij slaan eerdere uitingen massaal in fragmenten op. Zo kunnen we grote aantallen muzikale patronen onthouden. Verder is aangetoond dat wij veelvuldig uitingen en zinnen in hun geheel opslaan en dat wij die direct gebruiken bij het maken van nieuwe uitingen.

Deze inzichten gaan duidelijk tegen het idee dat de taalproductie kan worden aangeleerd door een systeem van grammaticale regels. Dat is nog eens een verlossende gedachte, nietwaar? Ik trek deze gedachte dan ook graag door naar schrijven. Laten we er vanuit gaan dat je niet goed leert schrijven door het leren van regels, maar door het opslaan van veel geslaagde voorbeeldteksten.   

Lees mijn volgende blogs dus toch maar :-). En vergeet de regels, maar onthoud de tekst.