ACTIEF SCHRIJVEN IN NAAM VAN DE LIEFDE

Hoe je met één schrijftip de hele tekst verbetert

Voor wie ooit een schrijftraining volgde, zal het bekend in de oren klinken. De nummer 1 tip als het gaat om helder formuleren is: Schrijf actief. Ofwel: Mijd de lijdende vorm. Als je je aan dat advies houdt, worden je zinnen stelliger en duidelijker. Maar er is nog een voordeel: door actief te schrijven wordt je tekst automatisch verhalender. En menselijker.

Weet je het nog? De lijdende vorm, dat is: Kees wordt geslagen. Of: Kees is geslagen. De lijdende vorm is verhullend, want wie slaat er? Wie handelt? Bovendien heeft de lijdende vorm nog een nadeel: hij schept afstand. Alle passie verdwijnt in de passief.

Kippenvel

Stel je maar eens voor: Je zit met je prachtige geliefde in een restaurantje (ja, die van mij is prachtig :-)), de kaarsen branden, de wijn sprankelt in en uit de glazen, alles is perfect. Je kijkt je geliefde diep in de ogen en zegt: Ik hou van jou. Je geliefde buigt zich naar je toe en fluistert innig: Er wordt ook van jou gehouden.

Yep. Alsof de buitendeur ineens wijd openstaat. Het koude kippenvel staat je op de armen. De lijdende vorm schept afstand. Het is onpersoonlijk. Dat komt omdat er geen handelende persoon in de zin staat. Wie houdt er van jou? Tja, wie zal het zeggen.

Verantwoordelijkheid

Je kunt om die reden de lijdende vorm heel bewust inzetten. Afstandelijkheid is niet altijd slecht. En soms kan het heel prettig zijn om te verhullen wie verantwoordelijk is voor de actie. ‘Op directieniveau is besloten dat jullie volgend jaar nog maar vijftien vakantiedagen hebben.’ Als we ervan uitgaan dat het hier om een meerkoppige directie gaat, is niet één persoon verantwoordelijk te houden voor deze beslissing. Dat kan fijn zijn, voor de directie.

Er kunnen dus redenen zijn om passief te schrijven. Maar meestal zijn er veel meer redenen om actief te schrijven. Als je actief schrijft, heb je een (menselijk) handelende instantie als onderwerp van je zinnen. En dus van je tekst. Iets of iemand die handelt als een mens is onderwerp van je tekst. Zo’n instantie wil iets en daarmee wordt automatisch een handeling in gang gezet. Dat is het begin van een verhaal.

Verhalende modus

Actief schrijven brengt je dus automatisch in de verhalende modus. Er is sprake van beweging, van een verhaallijn. En er is sprake van een resultaat. Door een onderwerp te laten handelen, heb je automatisch een begin, midden en eind. Een handelende instantie maakt je tekst bovendien concreter en menselijker.

Mijn tip is dus: Neem de nummer 1 schrijftip ter harte. Voor je lezers. En voor je geliefde.