MIS HET NIET: HET RODE-DRAAD-ANTWOORD
Voor het schrijven van een artikel, interview of plan wordt nog wel eens gehamerd op het belang van de centrale vraag. Terecht. Maar pas op dat die centrale vraag het centrale antwoord niet in de weg staat. Dat antwoord kan namelijk wel eens net anders zijn dan verwacht.
Meer dan vijftien jaar geleden gaf ik een schrijftraining aan redacteuren van een personeelsblad van de gemeente Den Haag. Onderdeel van de training was interviewen. Eén van de dingen die ik de cursisten meegaf, was dat het belangrijk is om vóór het interview te bedenken wat de centrale vraag is. Niet allemaal losse vragen, maar één vraag die als rode draad dient. De centrale vraag brengt lijn in je gesprek en daarmee in je verhaal.
Open staan
Onlangs sprak ik een oud-cursist. Zij zei: Ik houd jouw tip nog steeds in gedachten. Ik ga bij een interview altijd uit van die centrale vraag. Dat was leuk om te horen. De rode-draad-vraag had mij ook altijd geholpen bij interviewen.
Maar ik had inmiddels nog wat anders ondervonden. Dat is dat je open moet staan voor het rode-draad-antwoord. En dat is niet per se een antwoord dat direct voortvloeit uit je vraag.
Ander verhaal
Ik interviewde laatst een eigenaar van een familiebedrijf dat 150 jaar bestaat. Thema van het interview zou zijn: flexibiliteit, het vermogen om een andere koers te varen, het roer om te gooien. Centrale vraag was dan ook: welke wendingen heeft het bedrijf gemaakt? Hoewel er in de loop van anderhalve eeuw veel was veranderd in het bedrijf, was het verhaal eigenlijk een ander. Het bedrijf had vooral zijn activiteiten uitgebreid en had daarbij steeds gekozen voor geleidelijkheid, zodat de mensen van het bedrijf langzaam meegenomen konden worden.
Daar zit je met je thema en je vraag. Niks wendingen. Het rode-draad-antwoord was anders. Ik zag het pas toen ik uitzoomde bij het uitwerken van het verhaal. Als ik aan mijn vraag had vastgehouden, had ik het misschien gemist. En dat wil je niet. Het antwoord is uiteindelijk belangrijker dan de vraag.