GELUKKIG, BIJNA GEEN DT-FOUTEN
Over het belang van offline schrijftrainingen
Het goede nieuws: eerstejaars studenten maken bijna geen dt-fouten. Minder goed nieuws is dat ze veel basale taalfouten maken die afbreuk doen aan de begrijpelijkheid van een tekst. Dat blijkt uit een onderzoek naar meetmethodes voor schrijfvaardigheid. ‘En als de vorm slecht is, schiet de inhoud ook alle kanten op’, zegt onderzoekster Anouk van Eerden. Wacht even. Is het niet precies andersom?
Hbo-studenten maken gemiddeld 81 fouten, universitaire studenten 42 fouten per A4’tje, aldus de Groningse onderzoekers Anouk van Eerden en Mik van Es. Kranten en nieuwssites stonden er vorige maand even bol van. Ik ook. Maar goed, het leven gaat door en dus adem je weer uit.
Wat gaat er precies fout?
Spellen kunnen de studenten over het algemeen prima. Maar vaak gebruiken ze verkeerde of overbodige woorden in hun geschreven teksten, hun zinnen lopen niet goed en alinea-indelingen zijn onlogisch. Met andere woorden, studenten hebben problemen met woordkeus, zinsbouw en opbouw van de tekst. Een voorbeeldzin uit het onderzoek: ‘Frisdranken waar de suikergehalte bijna met de helft gehalveerd wordt’. In deze ene zin (of eigenlijk: in dit ene zinsdeel) staan maar liefst drie fouten. Zie jij ze?
Vast wel: ‘waar’ moet zijn ‘waarvan’, ‘de gehalte’ moet zijn ‘het gehalte’ en ‘iets met de helft halveren’, tja, dat is twee keer dubbelop.
Schrijfvaardigheid verhogen
Waar begin je met het verhogen van de schrijfvaardigheid van zo’n student? Van Eerden en Van Es ontwikkelden daarvoor een online taalprogramma TAVAN (TAalVAardigheid Nieuw), waarmee studenten hun taalvaardigheid kunnen trainen. Dat is een goed initiatief. Voor laaggeletterden zijn via oefenen.nl allerlei online programma’s beschikbaar om de taalvaardigheid te verhogen. Voor hoger opgeleiden bestond zoiets nog niet.
Bovendien blijkt TAVAN ‘zeer effectief’, aldus het persbericht. In 20 uur tijd maakten de studenten 20 procent minder fouten. Blijft over per A4’tje: zo’n 65 fouten voor HBO’ers en 34 fouten voor universitaire studenten. Hmmm.
Wat wil je nu precies zeggen?
Even terug dus. Dat is altijd goed. Helder schrijven begint bij helder denken. Niet voor niets bestaat schrijfwerk uit drie stappen: voorbereiden, opbouwen en formuleren. Het schrijfproces stap voor stap aanpakken levert per definitie een betere tekst op. De student van de frisdranken zou ik daarom allereerst vragen. Wat wil je nu precies zeggen? Ik moet me vergissen, maar hoogstwaarschijnlijk zegt hij zoiets als: ‘Er zit de helft minder suiker in die frisdranken’. Ah. Duidelijke inhoud, goede zinsbouw, juiste woordkeus.
Ordinaire lans
Laat ik maar eerlijk zijn. Ik zit hier een doodordinaire lans te breken voor good old offline schrijftrainingen. Ik heb zelf gezien hoe bij laaggeletterden de online programma’s een heel nuttig instrument zijn om bepaalde aspecten van het schrijfwerk te oefenen, met name op het gebied van spelling. Maar voor de juiste aanpak van het schrijfwerk, van zowel hoog- als laaggeletterden, moet een schrijftrainer met hen gaan zitten voor de opeenvolgende stappen. Starten bij een heldere inhoud, vandaar naar een heldere opbouw en dan naar heldere zinnen en woorden. Geef schrijftrainers 20 uur en ik beloof je dat het schrijfwerk 80 procent beter wordt.
Ja hoor, daar mag je me aan houden. Bel of mail me, dan praten we verder.